Wiele osób stosuje słowa font i czcionka zamiennie. Warto jednak pamiętać, że nie są to synonimy. Czym się zatem różnią? Wyjaśniam w poniższym artykule.
Font a czcionka
Zanim wyjaśnię różnicę między fontem a czcionką, wprowadzę jeszcze jedno pojęcie. Zagadka nie może być przecież zbyt prosta! W procesie pisania spotkasz się zapewne również z wyrażeniem krój pisma – to nasz punkt wyjścia. Krój jest specjalnie zaprojektowanym, unikalnym zestawem liter i znaków. Na pewno znasz nazwy Times New Roman, Arial czy Comic Sans – to właśnie kroje pisma. Są tym, co widzisz na papierze czy ekranie komputera.
Czcionka to nasze rodzime słowo. Oznacza rodzaj nośnika dla pojedynczego znaku pisma (litery, cyfry, znaku interpunkcyjnego) używanego w starszych technikach drukarskich. Możesz wyobrazić sobie czcionkę jako metalowy lub drewniany prostopadłościan, który na jednym z boków ma wypukły znak (spójrz na poniższe zdjęcie).
Ponieważ współcześnie technika druku wypukłego jest stosowana prawie wyłącznie w celach artystycznych, czcionka drukarska została wyparta przez komputerową. W tym rozumieniu nie mówimy o fizycznym przedmiocie, a o zakodowanym obrazie pojedynczego znaku. Zbiorem takich zakodowanych znaków jest font.
Zawsze w przypadku podobnego dylematu warto zajrzeć do słownika. Słownik języka polskiego PWN podpowiada następujące definicje dla wyrazów czcionka i font.
Przykład
Najprościej zobaczyć różnicę na przykładzie. Projektant tworzy nowy krój pisma. Wszystkie litery i znaki mają w nim swój unikalny wygląd. Taki krój zostaje zapisany jako plik komputerowy, czyli właśnie font. Dzięki temu krój będzie mógł być wyświetlany na ekranie komputera.
Gdyby ten sam projektant chciał odcisnąć tekst zapisany stworzonym przez siebie krojem pisma na papierze, mógłby odlać specjalne czcionki, by skorzystać z tej rzadko już stosowanej metody.
Skąd to zamieszanie?
Wielu ludzi stosuje dziś (niepoprawnie) słowa czcionka i font zamiennie. Winny wprowadzenia ich w błąd może być Windows, a dokładniej tłumacz, który był odpowiedzialny za tworzenie polskiej wersji językowej tego systemu. Słowo FONT zostało bowiem przetłumaczone jako CZCIONKA. Takie nazewnictwo szybko się przyjęło, wobec czego w kolejnych wersjach systemu nie wprowadzono zmiany.
Czy warto być językowym nazi?
Może zdziwi Cię to, co teraz napiszę, ale NIE, nie warto. I to nie tylko w przypadku wyrażeń czcionka, font czy krój pisma, ale również w przypadku innych popularnych błędów językowych. Należy znać różnice między tymi pojęciami i swoją wiedzę wykorzystywać w praktyce. Ściganie innych i wytykanie im niewiedzy jest jednak, najprościej mówiąc, niekulturalne.
Najważniejsze jest zrozumienie tego, co odbiorca miał na myśli. W dzisiejszym świecie słowo czcionka jest już mocno zakorzenione. Po usłyszeniu zdania „W moim tekście wykorzystałem czcionkę Calibri” nikt z nas z pewnością nie wyobraża sobie autora odbijającego na papierze kolejne znaki metalowymi bloczkami. Warto jednak pamiętać o różnym znaczeniu tych słów i używać ich poprawnie.
Mam nadzieję, że znaczenia pojęć czcionka, font i krój pisma są już dla Ciebie jasne. Jeżeli nadal zastanawiasz się, po które z nich sięgnąć w konkretnej sytuacji – podpowiadam! W branży IT czy firmach związanych z drukiem najbezpieczniej będzie stosować słowo font. Gdy mówisz o własnej twórczości czy pisaniu na przykład w Wordzie, śmiało używaj wyrażenia krój pisma.
Chcesz, by na Twoje treści zerknął specjalista od słów?
Napisz do mnie!
A może chcesz, żebym to ja pisała do Ciebie?
Nie przegap kolejnych artykułów blogowych i wartościowych treści na temat redakcji i korekty tekstu, pisania oraz komunikacji – zapisz się na mój newsletter.
Ja zawsze myślałem, że to synonimy.
Warto jednak dobrze szukać i znajdzie się takiego bloga.
Dzięki za wyjaśnienie!
Pozdrawiam.