Czy kiedykolwiek zastanawiało Cię, co oznacza tajemniczy ciąg cyfr na odwrocie książek? To numer ISBN – taki literacki dowód osobisty każdej publikacji. Dzięki niemu wiadomo, kto ją wydał, w jakim formacie i którą wersję trzymasz w rękach. W tym artykule wyjaśniam, czym dokładnie jest numer ISBN, kiedy go potrzebujesz i jak możesz go zdobyć.
Czym jest numer ISBN?
ISBN (International Standard Book Number) to Międzynarodowy Znormalizowany Numer Książki, czyli unikalny numer identyfikacyjny nadawany każdej publikacji. Składa się z 13 cyfr podzielonych na pięć segmentów, przykładowo:
978-83-12-34567-1
gdzie:
- 3 pierwsze cyfry to tzw. prefiks EAN (dla książek to 978 albo 979), jest on konieczny do utworzenia zapisu EAN, w tym do wygenerowania kodu kreskowego;
- 2 kolejne cyfry to kod kraju (dla Polski to 83);
- od 2 do 6 dalszych cyfr to identyfikator wydawcy;
- kolejne cyfry stanowią identyfikator publikacji;
- ostatnia cyfra to tzw. cyfra kontrolna, nie koduje ona żadnych informacji, jest jedynie wynikiem działania matematycznego wykonanego na poprzednich cyfrach.
Kiedy nadanie numeru ISBN jest konieczne?
Nie każda książka musi mieć numer ISBN, ale w wielu przypadkach jest on niezbędny. Jeśli planujesz sprzedaż drukowanej książki, e-booka czy audiobooka na fizycznym nośniku – ISBN to must have. Przyda Ci się również, jeśli wydajesz publikację naukową lub edukacyjną. Nie będzie on jednak potrzebny w przypadku czasopism, gazet, periodyków (wydawnictw ciągłych), którym nadaje się numer ISSN, druków muzycznych (nut), którym nadaje się numer ISMN, oraz materiałów marketingowych.
Numer ISBN nie jest obowiązkowy w świetle prawa, jednak jego nadanie to dobra praktyka w branży wydawniczej, oparta na normie PN-ISO 2108:2006. Niektóre firmy wymagają od wydawców oznaczania książek numerami ISBN. Przy ich braku nie przyjmują danej publikacji do sprzedaży, ale wynika to z polityki danej firmy, a nie z przepisów prawa.
Jak uzyskać numer ISBN w Polsce?
W Polsce numer ISBN przyznaje Biblioteka Narodowa i – co ważne – odbywa się to całkowicie za darmo. Aby otrzymać własny numer, postępuj zgodnie z poniższymi wskazówkami:
- Zarejestruj się w systemie ISBN na stronie Biblioteki Narodowej.
- Uzupełnij w formularzu dane dotyczące Ciebie i Twojej publikacji.
- Wybierz pulę numerów ISBN (możesz otrzymać pulę 10, 100, 1000 lub 10000 numerów).
- Wydrukuj wygenerowany wniosek, podpisz, zeskanuj i wgraj go do systemu.
- Poczekaj kilka dni na przyznanie numerów.
Co istotne, numer ISBN najlepiej zdobyć przed składem książki, aby można go było umieścić na okładce oraz na stronie redakcyjnej.
Korzyści z nadania numeru ISBN
Skoro nadawanie numeru ISBN nie jest obowiązkowe, to być może w Twojej głowie rodzi się pytanie, po co właściwie się o niego starać. Przede wszystkim: jeśli chcesz sprzedawać książkę w księgarniach czy hurtowniach, ISBN jest niezbędny. Dzięki niemu Twoja książka ma możliwość trafić do bibliotek i stać się częścią oficjalnych katalogów. Poza tym to też kwestia prestiżu autora i wydawcy. Numer ISBN ułatwia wyszukiwanie danej publikacji w sieci, a nawet poprawia pozycjonowanie w Google, nie wspominając o tym, że umożliwia śledzenie sprzedaży.
Najczęstsze pytania związane z numerem ISBN
Czy jeden numer ISBN może być używany dla różnych formatów książki?
Nie, każdy format potrzebuje własnego numeru. Tak więc jeśli planujesz wydać książkę drukowaną, e-book i audiobook – musisz nadać minimum 3 numery ISBN. Każdy format (np. druk, PDF, ePUB) ma swój unikalny numer, podobnie jak każdy rodzaj okładki (np. twarda, miękka, ze skrzydełkami). Jeden tytuł może mieć zatem nawet kilkanaście numerów ISBN.
Czy mogę zmienić numer ISBN po wydrukowaniu książki?
Niestety nie, nowy numer wymaga nowego wydania.
Czy ISBN to to samo co kod kreskowy?
Nie, ale ISBN można przekształcić w kod kreskowy do sprzedaży.
ISBN niewątpliwie ułatwia życie książki w świecie wydawniczym – od procesu sprzedaży po katalogowanie. Nie każda publikacja go potrzebuje, ale jeśli planujesz wydać książkę, warto o niego zadbać. To krok w stronę większego sukcesu i łatwiejszej dostępności Twojego tekstu. Teraz, kiedy już wiesz, o co chodzi z tym tajemniczym numerem, możesz działać! Powodzenia!
Chcesz, by na Twoje treści spojrzał specjalista od słów? Napisz do mnie!
A może chcesz, żebym to ja pisała do Ciebie?
Nie przegap kolejnych artykułów blogowych i wartościowych treści na temat redakcji i korekty tekstu, pisania oraz komunikacji – zapisz się na mój newsletter.